মোগল সম্ৰাট ঔৰঙ্গজেৱক আটাইতকৈ নিষ্ঠুৰ শাসক বুলি কোৱা হৈছে। তেওঁ নিজৰ পিতৃ সম্ৰাট শ্বাহজাহানক আগ্ৰা ফৰ্টত বন্দী কৰি ৰাখে আৰু নিজকে শাসক বুলি ঘোষণা কৰে।
ঔৰঙ্গজেৱে নিজৰ ভাতৃ দাৰা শিকোহক হত্যা কৰিবলৈও কুণ্ঠাবোধ কৰা নাছিল। ঔৰঙ্গজেৱৰ ককাক জাহাংগীৰৰ সময়ৰ পৰাই মোগল সম্ৰাটসকলৰ পিতৃৰ বিৰুদ্ধাচৰণ কৰাৰ প্ৰৱণতা চলি আহিছিল। জাহাংগীৰে ১৬০২ চনৰ ১২ আগষ্টত আকবৰৰ নৱৰত্ন আবুলক হত্যা কৰিছিল। জানো আহক ইয়াৰ আঁৰৰ কাহিনী।
যেতিয়া আমি সম্ৰাট আকবৰৰ কথা কওঁ, তেতিয়া প্ৰায়ে তেওঁৰ নৱৰত্নৰ কথা উল্লেখ কৰা হয়। আকবৰৰ নৱৰত্নসকল আছিল ৰাজা বীৰবল, মিয়ান তানসেন, আবুল ফজল, ফাইজি, ৰাজা মান সিং, ৰাজা তোদাৰ মাল, মুল্লা দো পিয়াজ্জা, ফকিৰ আজিয়াও-দিন আৰু আব্দুল ৰহিম খান-ই-খানা।
সম্ৰাট আকবৰৰ নৱৰত্নৰ ভিতৰত এজন, আবুল ফজলৰ সম্পূৰ্ণ নাম আছিল আবুল ফজল ইব্ন মুবাৰক। তেওঁৰ আৰৱৰ হিজাজী পৰিয়ালৰ আছিল। তেওঁৰ গোটেই পৰিয়ালটো সিন্ধুৰ পৰা ভাৰতৰ আজমেৰলৈ প্ৰব্ৰজন কৰিছিল। আবুল ফজল সৰুৰে পৰা এগৰাকী অতি প্ৰতিভাশালী শিশু আছিল। তেওঁৰ পিতৃ শ্বেখ মুবাৰকে তেওঁৰ শিক্ষাৰ বাবে ভাল ব্যৱস্থা কৰি দিছিল। ২০ বছৰ বয়সতে তেওঁ সুদক্ষ শিক্ষক হৈছিল।
সেই সময়ত মোগল সাম্ৰাজ্য প্ৰগতিৰ পথত আছিল। পাটনা জয় কৰি আকবৰে আজমেৰত উপস্থিত হোৱাৰ পিছত আবুল ফজলে এবাৰ সম্ৰাটক লগ পোৱাৰ সুযোগ পাইছিল। আকবৰে বহুতো বিষয়ত তেওঁৰ পৰামৰ্শ লৈছিল। কোৱা হয় যে, এই বৈঠকৰ পিছত সম্ৰাট আকবৰে আবুলক তেওঁৰ সভাসদ কৰি তোলে।
আবুল ফজলে ১৫৭৩ চনত আকবৰৰ আদালতত যোগদান কৰিছিল। অসাধাৰণ প্ৰতিভা আৰু আনুগত্যৰ দ্বাৰা তেওঁ আকবৰৰ প্ৰিয় হৈ পৰিছিল। অতি সোনকালে তেওঁ আকবৰৰ বিশ্বাসী হৈ পৰে আৰু আদালতত প্ৰধানমন্ত্ৰী পদলৈ উন্নীত হয়।
আবুল ফজলে ষোল্ল শতিকাত আকবৰনামা আৰু আইন-ই-আকবৰী ৰচনা কৰিছিল। ইয়াত আকবৰৰ পূৰ্বপুৰুষসকলৰ প্ৰশাসনৰ বিষয়ে কোৱা হৈছিল। ইয়াক মোগলৰ সাহিত্যিক ভাষা পাৰ্চীত লিখা হৈছিল। কোৱা হয় যে, আকবৰনামা কিতাপখন সম্পূৰ্ণ কৰিবলৈ সাত বছৰ সময় লাগিছিল।
জাহাংগীৰে আবুল ফজলক কিয় ঘৃণা কৰিছিল?
যিহেতু আবুল ফজল আকবৰৰ বিশেষ হৈ পৰিছিল, সেই কথা আনৰ সহ্য হোৱা নাছিল। বিশেষকৈ ৰাজকুমাৰ চেলিমে (জাহাংগীৰ) তেওঁক একেবাৰে ভাল পোৱা নাছিল। কিছু সময়ৰ পিছত, জাহাংগীৰ আৰু আকবৰৰ মাজত উত্তেজনা আছিল। এই সময়ছোৱাত, আকবৰে কেৱল আবুল ফজলক বিশ্বাসী হিচাপে গণ্য কৰিছিল।
এবাৰ আবুল ফজল ৰাজ্যৰ বাহিৰত আছিল। তেতিয়া আকবৰে ফজললৈ ঘূৰি আহিবলৈ আদেশ পঠিয়াইছিল। কিন্তু যেতিয়া ৰাজকুমাৰ জাহাংগীৰে এই খবৰ পাইছিল, তেতিয়া তেওঁ ৰজা বীৰ সিং বুন্দেলাক প্ৰলোভিত কৰি আবুল ফজলক বাটৰ পৰা আঁতৰাবলৈ সৈমান হৈছিল। ইয়াৰ ফলস্বৰূপে ১৬০২ চনৰ ১২ আগষ্টত আবুল ফজলক বাটতেই হত্যা কৰা হয়।
আবুল ফজলৰ মৃত্যুত বিধ্বস্ত হৈছিল আকবৰ
আবুল ফজল সম্ৰাট আকবৰৰ খুব ঘনিষ্ঠ আছিল। গতিকে ফজলৰ মৃত্যুৱে আকবৰক একেবাৰে ভাঙি পেলাইছিল। তেওঁ ইমানেই দুখী হৈ পৰিছিল যে, তেওঁ নিজকে প্ৰাসাদত বন্দী কৰি ৰাখিছিল। কোৱা হয় যে আকবৰে মৃত্যুলৈকে এই অপৰাধৰ বাবে জাহাংগীৰক ক্ষমা কৰা নাছিল।আবুলৰ মৃত্যুৰ পিছত, আকবৰনামাৰ মুখ্য পৃষ্ঠা ইনায়াতুল্লাই প্ৰস্তুত কৰিছিল। ইয়াৰ পিছত ইয়াৰ নাম টাকমিল-ই-আকবৰনামা দিয়া হৈছিল।