ৱাকফ ব’ৰ্ড হৈছে এক আইনী সত্তা।ইছলামিক আইন অনুসৰি ধৰ্মীয়, ধৰ্মপৰায়ণ বা দাতব্য উদ্দেশ্যত নিবেদিত ৱাকফৰ সম্পত্তি পৰিচালনা আৰু তদাৰক কৰাৰ বাবেই গঠন কৰা হৈছে ৱাকফ ব’ৰ্ড।
কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰে ৱাকফ আইন সংশোধনৰ বাবে বিধেয়কখন প্ৰস্তাৱ কৰাৰ সম্ভাৱনা থকা খবৰৰ পিছতে পুনৰ আলোচনাত মিলিত হৈছে ৱাকফ ব’ৰ্ড। ভাৰতত ৱাকফৰ সম্পত্তি পৰিচালনা আৰু প্ৰশাসনত ৱাকফ ব’ৰ্ডে উল্লেখযোগ্য ভূমিকা পালন কৰে।
ৱাকফ হৈছে মুছলমান আইনৰ স্বীকৃতি অনুসৰি ধৰ্মীয়, ধৰ্মপৰায়ণ বা দাতব্য উদ্দেশ্যত স্থাৱৰ বা স্থাৱৰ সম্পত্তিৰ স্থায়ীভাৱে উৎসৰ্গা কৰা।
ৱাকফ বৰ্ড কি?
ৱাকফ ব’ৰ্ড হৈছে ৱাকফৰ সম্পত্তি পৰিচালনা আৰু উদ্দেশ্যপ্ৰণোদিত ধৰ্মীয়, ধৰ্মপৰায়ণ বা দাতব্য উদ্দেশ্যত ইয়াৰ ব্যৱহাৰ নিশ্চিত কৰাৰ বাবে দায়বদ্ধ এক আইনী সত্তা।
“ৱাকফ” শব্দটোৰ উৎপত্তি আৰবী শব্দৰ পৰা হৈছে যাৰ অৰ্থ হৈছে “বন্দী” বা “নিষেধাজ্ঞা”।ৱাকফ ব’ৰ্ডে ৱাকফৰ সম্পত্তিৰ সঠিক ৰক্ষণাবেক্ষণ আৰু ব্যৱহাৰৰ পৰিচালনা আৰু তদাৰক কৰে, য’ত মছজিদ, কবৰস্থান, অনাথ আশ্ৰম, বিদ্যালয়, আৰু সমাজখনক সেৱা আগবঢ়োৱা অন্যান্য প্ৰতিষ্ঠানসমূহ অন্তৰ্ভুক্ত।
ভাৰতত ৱাকফ ব’ৰ্ড স্থাপন
ৱাকফৰ সম্পত্তিৰ প্ৰশাসন আৰু নিয়ন্ত্ৰণ সুশৃংখলিত কৰিবলৈ ভাৰতত ৱাকফ ব’ৰ্ড গঠন কৰা হৈছিল। ১৯৫৪ চনৰ ৱাকফ আইন অনুসৰি, ১৯৬৪ চনত ৰাজ্যিক ৱাকফ ব’ৰ্ডৰ কাম-কাজ চোৱাচিতা কৰা কেন্দ্ৰীয় ৱাকফ পৰিষদ গঠন কৰা হয়।পিছলৈ এই আইনখন সংশোধন কৰি ১৯৯৫ চনৰ ৱাকফ আইনখনে সলনি কৰি ৱাকফ সম্পত্তিৰ শাসন আৰু পৰিচালনাৰ কামো বৃদ্ধি কৰা হয়।
চুন্নী কেন্দ্ৰীয় ৱাকফ ব’ৰ্ড আৰু ছিয়া কেন্দ্ৰীয় ৱাকফ ব’ৰ্ড
চুন্নী আৰু ছিয়া এই দুয়োটা সম্প্ৰদায়ৰ নিৰ্দিষ্ট ধৰ্মীয় আৰু প্ৰশাসনিক প্ৰয়োজনীয়তা পূৰণৰ বাবে সম্প্ৰদায়ৰ বাবে ভাৰতত পৃথক ৱাকফ ব’ৰ্ড আছে। চুন্নী আৰু ছিয়া কেন্দ্ৰীয় ৱাকফ ব’ৰ্ডৰ বাবে কিছুমান মূল তথ্য হ’ল:
পৃথক ব’ৰ্ড: ভাৰতত চুন্নী আৰু ছিয়া সম্প্ৰদায়ৰ বাবে সুকীয়া ৱাকফ ব’ৰ্ড আছে।
উদ্দেশ্য: এই ব’ৰ্ডসমূহে প্ৰতিটো পন্থাৰ নিৰ্দিষ্ট ধৰ্মীয় আৰু প্ৰশাসনিক প্ৰয়োজনীয়তা পূৰণ কৰে।
প্ৰাথমিক সংস্থাসমূহ: চুন্নী কেন্দ্ৰীয় ৱাকফ ব’ৰ্ড আৰু ছিয়া কেন্দ্ৰীয় ৱাকফ ব’ৰ্ড হৈছে নিজ নিজ সম্প্ৰদায়ৰ বাবে ৱাকফৰ সম্পত্তি পৰিচালনাৰ বাবে দায়বদ্ধ মূল সত্তা।
প্ৰশাসন: প্ৰতিখন ব’ৰ্ডে ৱাকফৰ সম্পত্তিৰ প্ৰশাসন আৰু সঠিক ব্যৱহাৰৰ তদাৰক কৰে।
ইছলামিক নীতি: তেওঁলোকে নিশ্চিত কৰে যে, ৱাকফৰ সম্পত্তিসমূহ ইছলামিক নীতি আৰু দাতাৰ উদ্দেশ্য অনুসৰি পৰিচালনা কৰা হয়।
সম্প্ৰদায় কেন্দ্ৰীভূত: দুয়োখন ব’ৰ্ডে ধৰ্মীয় নিৰ্দেশনাৰ সৈতে সংগতি ৰাখি নিজৰ নিৰ্দিষ্ট সম্প্ৰদায়ৰ সুবিধাৰ বাবে ৱাকফৰ সম্পত্তি ব্যৱহাৰ কৰাত মনোনিৱেশ কৰে।
ৱাকফ আইন
ৱাকফ আইন হৈছে ভাৰতত ৱাকফৰ সম্পত্তিসমূহ পৰিচালনা আৰু পৰিচালনাৰ বাবে প্ৰণয়ন কৰা এক আইনগত ব্যৱস্থা, যাৰ ফলত ধৰ্মীয়, ধৰ্মপৰায়ণ বা দাতব্য উদ্দেশ্যত ইয়াৰ সঠিক ব্যৱহাৰ আৰু প্ৰশাসন নিশ্চিত কৰা হয়। উদীয়মান সমস্যাসমূহৰ সমাধান আৰু ৱাকফ সম্পত্তিৰ ব্যৱস্থাপনা উন্নত কৰাৰ বাবে বছৰ বছৰ ধৰি এই আইনখন সংশোধন আৰু নবীকৰণ কৰা হৈছে।
ৱাকফ আইনৰ মূল দিশসমূহ হৈছে-
ৱাকফ আইন ১৯৯৫
১৯৯৫ চনৰ ৱাকফ আইনখন ভাৰতৰ ৱাকফৰ সম্পত্তিৰ ব্যৱস্থাপনা উন্নত কৰাৰ লক্ষ্যৰে এক বিস্তৃত আইন আছিল। সমসাময়িক প্ৰত্যাহ্বানসমূহৰ মোকাবিলা আৰু ৱাকফৰ সম্পত্তিৰ ব্যৱস্থাপনা সুশৃংখলিত কৰাৰ বাবে ১৯৫৪ চনৰ ৱাকফ আইনখনৰ ঠাইত ১৯৯৫ চনৰ ৱাকফ আইন প্ৰণয়ন কৰা হয়।
ৰাজ্যিক ৱাকফ ব’ৰ্ড স্থাপন
এই আইনখনে প্ৰতিখন ৰাজ্যতে ৰাজ্যিক ৱাকফ ব’ৰ্ড গঠনৰ নিৰ্দেশ দিয়ে। এই ব’ৰ্ডসমূহে নিজৰ অধিকাৰক্ষেত্ৰৰ ভিতৰত থকা ৱাকফৰ সম্পত্তিৰ প্ৰশাসন আৰু তত্বাৱধানৰ দায়িত্ব লয়।
ৱাকফ আইন ২০১৩
২০১৩ চনৰ ৱাকফ আইনখনে ৱাকফৰ সম্পত্তিৰ প্ৰশাসন বৃদ্ধিৰ বাবে পূৰ্বৰ আইনসমূহৰ উল্লেখযোগ্য সংশোধনী প্ৰৱৰ্তন কৰে। মূল পৰিৱৰ্তনসমূহৰ ভিতৰত আছে-
বৰ্ধিত স্বচ্ছতা: ৱাকফৰ সম্পত্তিৰ পৰিচালনাত উন্নত জবাবদিহিতা আৰু স্বচ্ছতা নিশ্চিত কৰাৰ ব্যৱস্থা।
উন্নত ৰেকৰ্ড-ৰক্ষণাবেক্ষণ: ৱাকফৰ সম্পত্তিৰ পঞ্জীয়ন আৰু নথিপত্ৰৰ বাবে প্ৰয়োজনীয়তাসমূহ শক্তিশালী কৰা।
কঠোৰ তদাৰকী: কেন্দ্ৰীয় ৱাকফ পৰিষদ আৰু ৰাজ্যিক ৱাকফ ব’ৰ্ডৰ বাবে ৱাকফৰ সম্পত্তিসমূহ ফলপ্ৰসূভাৱে তদাৰক আৰু নিয়ন্ত্ৰণ কৰাৰ ক্ষমতা বৃদ্ধি কৰা।
ভাৰতত ৱাকফ বৰ্ডৰ সম্পত্তি
ভাৰতত ৱাকফৰ সম্পত্তিসমূহে মাটি, অট্টালিকা, আৰু অন্যান্য স্থাৱৰ আৰু স্থাৱৰ সম্পত্তিকে ধৰি বহুতো সম্পত্তিৰ শৃংখল সামৰি লয়। এই সম্পত্তিসমূহ ধৰ্মীয় বা দাতব্য কামত নিবেদিত আৰু নিজ নিজ ৱাকফ ব’ৰ্ডে পৰিচালনা কৰে। এই সম্পত্তিসমূহৰ সঠিক ব্যৱহাৰ আৰু ৰক্ষণাবেক্ষণ ইহঁতে সেৱা আগবঢ়োৱা সম্প্ৰদায়সমূহৰ বাবে অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ।
ৱাকফ ব’ৰ্ডৰ সদস্য কোনে নিযুক্তি দিয়ে?
ৱাকফ ব’ৰ্ডৰ সদস্যসকলক ৰাজ্য চৰকাৰে নিযুক্তি দিয়ে। ব’ৰ্ডৰ গঠনত সাধাৰণতে ধৰ্মীয় পণ্ডিত, আইনী বিশেষজ্ঞ, চৰকাৰী বিষয়াকে ধৰি মুছলমান সম্প্ৰদায়ৰ বহুতো প্ৰতিনিধি থাকে। নিযুক্তি প্ৰক্ৰিয়াৰ লক্ষ্য হৈছে যে, ব’ৰ্ডত ৱাকফৰ সম্পত্তি ফলপ্ৰসূভাৱে পৰিচালনা কৰিবলৈ প্ৰয়োজনীয় জ্ঞান আৰু বিশেষজ্ঞতা থকা ব্যক্তিক অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হয়।
ৱাকফ ব’ৰ্ড সংশোধনী বিধেয়ক ২০২৪ কি?
ৱাকফ ব’ৰ্ড সংশোধনী বিধেয়ক ২০২৪ত ১৯৯৫ চনৰ ৱাকফ আইনখনৰ পৰিৱৰ্তনৰ প্ৰস্তাৱ দিয়া হৈছে।বিধেয়কখনৰ লক্ষ্য হৈছে ৱাকফৰ সম্পত্তিৰ পৰিচালনা আৰু প্ৰশাসনৰ ক্ষেত্ৰত বৰ্তমানৰ সমস্যাসমূহ সমাধান কৰা, উন্নত স্বচ্ছতা আৰু কাৰ্যক্ষমতা নিশ্চিত কৰা। এই সংশোধনীৰ জৰিয়তে সমগ্ৰ ভাৰতত ৱাকফ ব’ৰ্ড আৰু ইয়াৰ কাৰ্য্যকলাপ নিয়ন্ত্ৰণ কৰা আইনী প্ৰক্ৰিয়া উন্নত কৰা হৈছে।
