শেহতীয়াকৈ বাংলাদেশৰ অন্তৱৰ্তীকালীন চৰকাৰৰ মুৰব্বী মহম্মদ ইউনুছৰ বক্তব্যই নতুন ভূ-ৰাজনৈতিক বিতৰ্কৰ সূচনা কৰিছে। তেওঁ দাবী কৰে যে, ভাৰতৰ উত্তৰ-পূবৰ সাতখন ৰাজ্য স্থলপথত আৱদ্ধ আৰু সমগ্ৰ অঞ্চলটোৰ বাবে বাংলাদেশ হৈছে সমুদ্ৰৰ একমাত্ৰ সংৰক্ষক।
কেৱল এয়াই নহয়, তেওঁ চীনক বাংলাদেশত বিনিয়োগ কৰিবলৈ আমন্ত্ৰণ জনাই, যাৰ বাবে ভাৰতৰ নিৰাপত্তা আৰু কৌশলগত স্বাৰ্থক লৈ বহু প্ৰশ্ন উত্থাপন হৈছে।
মহম্মদ ইউনুছে তেওঁৰ এক বিবৃতিত কয় যে, ভাৰতৰ উত্তৰ-পূবৰ ৰাজ্যসমূহে সাগৰত প্ৰৱেশৰ বাবে বাংলাদেশৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰিব লাগিব। তেওঁ চীনক বাংলাদেশত বিনিয়োগ কৰিবলৈও আমন্ত্ৰণ জনায়, ইয়াৰ দ্বাৰা চীনে বিশ্বৰ পূব অংশৰ লগতে ভাৰতৰ উত্তৰ-পূব অঞ্চলতো প্ৰৱেশৰ সুযোগ লাভ কৰিব পাৰে বুলি ইংগিত দিয়ে।
ভাৰতৰ ৰণনীতি আৰু সামৰিক নিৰাপত্তাৰ দৃষ্টিকোণৰ পৰা ইউনুছৰ এই বক্তব্য অত্যন্ত আপত্তিজনক। কিন্তু বাংলাদেশ, যাৰ উৎপত্তিয়েই ভাৰতৰ বাবে, সেয়া হয়তো বাংলাদেশে পাহৰি গৈছে যে ভাৰতৰ উত্তৰ-পূবৰ ৰাজ্যসমূহৰ সংযোগ কৰাটো ভাৰত চৰকাৰৰ দায়িত্ব। ইয়াৰ বাবে বাংলাদেশৰ কোনো প্ৰয়োজন নাই। ভাৰতে কলাদান নদী প্ৰকল্পকে ধৰি পানীৰ বাবে কেইবাটাও বিকল্প পথ প্ৰস্তুত কৰিছে।
ভাৰতে ইতিমধ্যে ‘এক্ট ইষ্ট পলিচি’ৰ অধীনত উত্তৰ-পূবৰ ৰাজ্যসমূহক বংগোপসাগৰ আৰু অন্যান্য সাগৰীয় পথৰ সৈতে সংযোগ স্থাপনৰ বাবে কেইবাটাও আন্তঃগাঁথনি প্ৰকল্পত কাম কৰি আছে। ইয়াৰ অধীনত ‘ত্ৰিলোক মাৰ্গ’, ‘মিজোৰাম-ম্যানমাৰ সংযোগ’ আৰু ‘সাগৰমালা প্ৰকল্প’ৰ দৰে আঁচনি অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হৈছে।
মহম্মদ ইউনুছৰ বক্তব্যৰ দ্বাৰা, ভাৰত-বাংলাদেশৰ সম্পৰ্কত ইউনুছে নতুন প্ৰত্যাহ্বানৰ সৃষ্টি কৰাই নহয়, তেওঁ চীনৰ ‘দক্ষিণ এছিয়া কৌশল’ৰ অংশও হ’ব পাৰে বুলি অনুমান কৰা হৈছে।
আমেৰিকাৰ ৰাষ্ট্ৰপতি ড’নাল্ড ট্ৰাম্পৰ শুল্ক যুদ্ধ আৰু চীনৰ ওপৰত কঠোৰ স্থিতি লোৱাৰ পিছতো চীন নতুন কৌশলত ব্যস্ত। ইউনুছৰ এই বক্তব্যই চীনৰ বাবে নতুন বজাৰ মুকলি কৰিব আৰু ইয়াৰ সম্প্ৰসাৰণবাদী কৌশলকো গতি প্ৰদান কৰিব।
