স্বাধীনতা দিৱস অৰ্থাৎ ১৫ আগষ্টত দেশৰ প্ৰধানমন্ত্ৰীয়ে লালকিল্লাত পতাকা উত্তোলন কৰে আৰু গণৰাজ্য দিৱসত দেশৰ ৰাষ্ট্ৰপতিয়ে ৰজপথত জাতীয় পতাকা উন্মোচন কৰে। কিন্তু এই কথা বহুতৰে অজ্ঞাত যে, স্বাধীনতা দিৱস আৰু গণৰাজ্য দিৱসৰ পতাকা উত্তোলন বা উন্মোচন একে নহয়।
বৰ্তমান সময়ত সমগ্ৰ দেশতেই স্বাধীনতা দিৱসৰ প্ৰস্তুতি চলি আছে। এই দিনটোৱে প্ৰতিজন ভাৰতীয়কেই এক নতুন আৰম্ভণিৰ কথা সোঁৱৰাই দিয়ে। ১৯৪৭ চনৰ ১৫ আগষ্টৰ পৰা ভাৰতে ব্ৰিটিছ ঔপনিৱেশিকতাৰ কবলৰ পৰা মুক্ত হোৱাৰ পাছত দেশত এক নতুন যুগৰ আৰম্ভ হয়।
এই উপলক্ষ্যে গোটেই ভাৰতবৰ্ষতেই এই দিৱস উদযাপনৰ বাবে বিভিন্নধৰণৰ কাৰ্যসূচীৰ আয়োজন কৰা হয়। প্ৰত্যেক বছৰে দেশৰ প্ৰধানমন্ত্ৰীয়ে স্বাধীনতা দিৱস উপলক্ষ্যে লালকিল্লাত পতাকা উত্তোলন কৰে আৰু ২৬ জানুৱাৰীত দেশৰ ৰাষ্ট্ৰপতিয়ে গণৰাজ্য দিৱস উপলক্ষ্যে ৰাজপথত জাতীয় পতাকা উন্মোচন কৰে।
২৬ জানুৱাৰী তথা গণৰাজ্য দিৱসৰ এই ভাৰতীয় ত্ৰিৰংগা উন্মোচন আৰু ১৫ আগষ্টৰ পতাকা উত্তোলনৰ মাজত এক বৃহৎ পাৰ্থক্য আছে।
স্বাধীনতা দিৱসৰ দিনা জাতীয় পতাকা উত্তোলন কৰাৰ আগতে পতাকাখন তলতেই সামৰি লৈ খুঁটাত বান্ধি লোৱা হয়। প্ৰধানমন্ত্ৰীয়ে যেতিয়া জাতীয় পতাকা উত্তোলন কৰিবলৈ ৰচী টানি দিয়ে, তেতিয়া প্ৰথমে ত্ৰিৰংগাখন ওপৰলৈ উঠি যায় আৰু তাৰপাছত এই ৰচীৰ গাঁঠি খুলি দিয়া হয়। ইয়াকেই পতাকা উত্তোলন বা Flag Hoisting বুলি কোৱা হয়।
ইয়াৰ কাৰণ হৈছে, ১৯৪৭ চনৰ ১৫ আগষ্টত ব্ৰিটিছৰ শাসনৰ পৰা মুক্ত হৈ ভাৰতে স্বাধীনতা লাভ কৰিছিল। সেইদিনাখনেই চৰকাৰীভাৱে ব্ৰিটিছৰ পতাকা নমাই দেশৰ ত্ৰিৰংগাখন উত্তোলন কৰা হৈছিল। তেতিয়াৰ পৰাই পতাকা উত্তোলনৰ পদ্ধতি প্ৰচলিত হৈ আহিছে।
আনহাতে ২৬ জানুৱাৰী তথা গণৰাজ্য দিৱসত পতাকাখন ওপৰত সামৰি লৈ তাৰপাছত এই গাঁঠি খুলি দিয়া হয়। ইয়াক পতাকা উন্মোচন বা Flag Unfurling বুলি কোৱা হয়।
কেৱল লালকিল্লাতেই কিয় পতাকা উত্তোলন কৰা হয়?
ৰাজনীতিত প্ৰতীকৰ গুৰুত্ব অতি বেছি। এই কাৰণতে দেশৰ প্ৰধানমন্ত্ৰী পণ্ডিত জৱাহৰলাল নেহৰুৱে পতাকা উত্তোলনৰ বাবে লালকিল্লাৰ প্ৰাচীৰ বাচনি কৰি লৈছিল। দিল্লীত অৱস্থিত লালকিল্লাটো মোগল সম্ৰাট শ্বাহজাহানে নিজৰ ৰাজধানী শ্বাহজাহানাবাদৰ বাবে ৰাজপ্ৰসাদ হিচাপে নিৰ্মাণ কৰিছিল। এই দুৰ্গ আছিল শক্তিৰ প্ৰতীক। ১৬৩৮ চনৰ পৰা ১৬৪৮ চনৰ ভিতৰত ১০বছৰত ইয়াৰ নিৰ্মাণ সম্পূৰ্ণ কৰা হৈছিল।
