কোভিড-১৯ মহামাৰীয়ে প্ৰায় প্ৰতিখন দেশৰ অৰ্থনীতিত ভয়াৱহ প্ৰভাৱ পেলাইছে। বহু দেশত চৰকাৰে খৰচ বৃদ্ধি কৰিবলৈ বাধ্য হৈছিল, ঋণ ল’বলৈ বাধ্য হৈছিল আৰু বহু দেশৰ বাজেটো খেলিমেলি কৰিছিল।
এই সময়ত ব্ৰুনাই নামৰ সৰু দেশখনৰ অৰ্থনীতিও সম্পূৰ্ণ অবিচলিত হৈ পৰিছিল। বিশ্বই বৃদ্ধি পোৱা ঋণৰ সৈতে যুঁজি থকাৰ সময়তে ব্ৰুনাইৰ ৰাজহুৱা ঋণ জিডিপিৰ প্ৰায় ১.৯% হয়, যি বিশ্বৰ ভিতৰতে সৰ্বনিম্ন বুলি গণ্য কৰা হয়।
দক্ষিণ-পূব এছিয়াত অৱস্থিত এই দেশখনৰ জনসংখ্যা প্ৰায় ৫ লাখ যদিও এই দেশৰ সুবিধাসমূহ কোনো উন্নত ৰাষ্ট্ৰৰ তুলনাত কম নহয়। ইয়াৰ নাগৰিকৰ ওপৰত কোনো আয়কৰ আৰোপ কৰা নহয়। শিক্ষাৰ পৰা আৰম্ভ কৰি চিকিৎসা সেৱালৈকে সকলো বিনামূলীয়া। চৰকাৰে আৰ্তজনৰ পৰিয়ালক মাটি আৰু বাসগৃহৰ ব্যৱস্থাও কৰে। এই কাৰণেই ব্ৰুনাইৰ চুলতানক বিশ্বৰ অন্যতম ধনী শাসক হিচাপে গণ্য কৰা হয়। ৰাজধানী বান্দাৰ ছেৰী বেগাৱানক স্বচ্ছ আৰু শান্তিপূৰ্ণ জীৱনশৈলীৰ বাবে বিশ্বৰ অন্যতম নিৰাপদ চহৰ হিচাপে গণ্য কৰা হয়।
লণ্ডন স্কুল অৱ অৰিয়েণ্টেল এণ্ড আফ্ৰিকান ষ্টাডিজৰ অধ্যাপক উলৰিচ ৱালজৰ মতে ব্ৰুনাই এখন “পেট্ৰ’-ষ্টেট” যাৰ অৰ্থনীতিৰ প্ৰায় ৯০% তেল আৰু প্ৰাকৃতিক গেছে শক্তি প্ৰদান কৰে। ২০১৭ চনলৈকে ইয়াৰ তেলৰ মজুত এক বিলিয়ন বেৰেল অতিক্ৰম কৰাৰ বিপৰীতে গেছৰ মজুত ২.৬ ট্ৰিলিয়ন ঘনমিটাৰতকৈ অধিক বুলি অনুমান কৰা হৈছিল। ইমান বিপুল পৰিমাণৰ শক্তি সম্পদে এখন সৰু দেশৰ বাবে অৰ্থনৈতিক নিৰাপত্তা প্ৰদান কৰে।
তেল আৰু গেছৰ পৰা পোৱা ৰাজহ ইমানেই যথেষ্ট যে ব্ৰুনাইয়ে বাহ্যিকভাৱে ঋণ লোৱাৰ প্ৰয়োজন নাই। দেশৰ চলিত একাউণ্ট প্ৰায়ে উদ্বৃত্ত হৈ থাকে, আৰু বৈদেশিক মুদ্ৰাৰ মজুত শক্তিশালী হৈ থাকে। ঘাটি হ’লেও চৰকাৰে ইয়াক নিজৰ নগদ ধনৰ মজুতেৰে আবৃত কৰে, যাৰ বাবে ব্ৰুনাইক প্ৰায়ে ঋণ লোৱা দেশ বুলি কোৱা হয়, ঋণ লোৱা দেশ বুলি কোৱা হয়।
মহামাৰীৰ সময়ত অধিকাংশ দেশৰ অৰ্থনীতিৰ গতি মন্থৰ হৈ পৰিছিল। বাজেটৰ বৃহৎ সমস্যাৰ সৃষ্টি হয় আৰু বৈদেশিক ঋণ বাঢ়ি যায়। ইয়াৰ বিপৰীতে ব্ৰুনাই এই কাৰ্যতঃ প্ৰভাৱিত নহ’ল। কাৰণটো স্পষ্ট: ইয়াৰ সমগ্ৰ ব্যৱস্থাটো শক্তিৰ ৰাজহৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি গঢ় লৈ উঠিছে, যিয়ে ইয়াৰ বিত্তীয় ক্ষেত্ৰত ধাৰাবাহিকভাৱে সহায় কৰে। বিশ্লেষকসকলেও লক্ষ্য কৰিছে যে ব্ৰুনাইৰ বিত্তীয় নীতি আৰু চৰকাৰী ব্যৱস্থাপনাই এই বোজা কমায়।
