এলাহাবাদ বিশ্ববিদ্যালয়ৰ কেন্দ্ৰীয় পুথিভঁৰালৰ এটা আলমাৰীৰ লকাৰত “খাজানা” পোৱা গৈছে। এই লকাৰটো ২৫ বছৰ ধৰি বন্ধ হৈ আছে। ইয়াৰ ভিতৰত বিৰল ডিনাৰ মুদ্ৰা পোৱা গৈছে, যি জম্মু-কাশ্মীৰৰ ৰাজবংশৰ ইতিহাসৰ ওপৰত আলোকপাত কৰে।
এক প্ৰতিবেদন অনুসৰি, এই মুদ্ৰাবোৰ সেই সময়ত জম্মু-কাশ্মীৰ অঞ্চলত শাসন কৰা কিডাৰাইট কিংডমৰ দ্বাৰা প্ৰায় ৪০০-৫০০ খ্ৰীষ্টাব্দৰ ভিতৰত জাৰী কৰা হৈছিল। ইয়াৰ উপৰিও, উদ্ঘাটিত ঐতিহ্যত প্ৰায় ৫০০ প্ৰাচীন মুদ্ৰা, পাৰ্চী ভাষাত লিখা এটা ৰাজকীয় আদেশ আৰু পালি ভাষাত বিনয় পিটক পোৱা যায়।
বিনয় পিটক হৈছে বৌদ্ধ ধৰ্মৰ অনুগামীসকলৰ বাবে অনুশাসন নিয়মৰ এক সংগ্ৰহ। এলাহাবাদ বিশ্ববিদ্যালয়ত এক দশকৰো অধিক সময় ধৰি উপস্থিত থকা এই পুৰাতাত্ত্বিক ঐতিহ্যক ১৯৯৮ চনত এখন সমিতিয়ে আলমাৰীত বন্দী কৰি ৰাখিছিল। তেতিয়াৰ পৰা, এই সামগ্ৰীবোৰ অস্পৃশ্য হৈ আছে।
বৃহস্পতিবাৰে এই লকাৰটো খোলাৰ পিছত, মুদ্ৰাবোৰ এগৰাকী সাংখ্যিক বিশেষজ্ঞৰ দ্বাৰা পৰীক্ষা কৰা হৈছিল। ইয়াৰ প্ৰতিবেদন অনুসৰি, ৪০০-৫০০ খ্ৰীষ্টপূৰ্বত, কিডাৰাইট কিংডমে জম্মু-কাশ্মীৰ অঞ্চল শাসন কৰিছিল। এই নিৰ্দিষ্ট মুদ্ৰাটোৰ ওজন ৭.৩৪ গ্ৰাম আৰু ইয়াৰ ব্যাস ২১ মিমি। ইয়াক ঘূৰণীয়া আকৃতিত প্ৰস্তুত কৰা হৈছিল।
সোণেৰে নিৰ্মিত এই মুদ্ৰাটোৰ গঠনক “অৱনমিত” বুলি গণ্য কৰা হৈছে, যাৰ অৰ্থ হৈছে ইয়াত কম পৰিমাণৰ বিশুদ্ধ সোণ থাকে। এই মুদ্ৰাৰ এটা অংশত এজন ৰজাক থিয় কৰি ৰখাৰ বিপৰীতে বাওঁফালৰ বেদীত বলিদান কৰা দেখুওৱা হৈছে।
ৰজাৰ হাতত ব্ৰাহ্মী লিপিত লিখা আছে, যাৰ অৰ্থ হৈছে “কিডাৰা”, যি কিডাৰাইট ৰাজ্যৰ শাসকৰ প্ৰসংগ। এই আৱিষ্কাৰে কিডাৰাইট ৰাজ্য আৰু জম্মু-কাশ্মীৰৰ প্ৰাচীন ইতিহাস গৱেষণা কৰা পণ্ডিতসকলৰ বাবে নতুন দিশ মুকলি কৰিব পাৰে।
লকাৰত পোৱা প্ৰাচীন মুদ্ৰাবোৰ বিভিন্ন শাসকৰ সময়ৰ আৰু ইয়াৰে বহুতো মুদ্ৰা ২০০০ বছৰ পুৰণি বুলি বিশ্বাস কৰা হয়। তেওঁলোক মৌৰ্য, কুষাণ আৰু গুপ্ত যুগৰ দৰে প্ৰাচীন সভ্যতাৰ অন্তৰ্গত। পাৰ্চী ভাষাত লিখা এই ৰাজকীয় আদেশ ষোড়শ শতিকাৰ পৰা আৰম্ভ হৈছিল।
এলাহাবাদ বিশ্ববিদ্যালয়ৰ ইতিহাসবিদ অধ্যাপক কুমাৰৰ মতে, কিডাৰাইট ৰাজ্যৰ ইতিহাস মধ্য এছিয়া আৰু ভাৰতৰ উত্তৰ অঞ্চল, বিশেষকৈ জম্মু-কাশ্মীৰৰ সৈতে সম্পৰ্কিত। এই সাম্ৰাজ্য চতুৰ্থ আৰু ষষ্ঠ শতিকাৰ মাজত সক্ৰিয় আছিল।
কিডাৰাইটছ মধ্য এছিয়াৰ এক জনজাতি আছিল, যি “হেফথালাইট” বা “হোৱাইট হুনছ”ৰ সৈতেও সম্পৰ্কিত, তেওঁলোকৰ বিষয়ে ঐতিহাসিক তথ্য সীমিত আৰু বিতৰ্কিত। জে এণ্ড কেত কিডাৰাইটছৰ প্ৰভাৱ কম সময়ৰ বাবে আছিল, কিন্তু ৰাজনৈতিক পৰিৱৰ্তনৰ এই যুগত তেওঁলোকে এক গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰিছিল। এই মুদ্ৰাবোৰ (দিনাৰ) কিডাৰাইট সাম্ৰাজ্যৰ শাসক প্ৰতাপদিত্য-২ ৰ শাসনকালৰ বুলি কোৱা হয়।
